Os premios recaeron no departamento de Enxeñaría Agroforestal da Universidade de Santiago; o proxecto da spin-off HGBeyond Materials, da USC en colaboración co grupo I+D Farma; e a empresa de automoción BorgWarner polo seu traballo co Grupo de Tecnoloxía Enerxética da Universidade de Vigo.

No acto de entrega dos galardóns, o presidente da Real Academia Galega de Ciencias (RAGC), Miguel Ángel Ríos, afirmou que “hai que producir ciencia de calidade, pero tamén poñer en marcha procesos que transfiran os seus resultados á empresa”. Ríos destacou que o desenvolvemento económico e o benestar social de Galicia dependen da capacidade das empresas para xerar riqueza e que a innovación baseada no coñecemento –e, polo tanto, na investigación– é a única fórmula para competir no mercado global.

Pola súa banda, o conselleiro de Economía, Emprego e Industria, Francisco Conde, ratificou ao longo da súa intervención a aposta da Xunta por un modelo de investigación aberto e colaborativo para poder seguir avanzando na transferencia da tecnoloxía, co obxectivo de que a ciencia se traslade á sociedade en forma de novos produtos e servizos. Para iso, destacou a importancia de que o traballo científico que se desenvolve nos laboratorios sexa de interese para as empresas. Así, indicou que estes premios “son un modo de difundir este labor e o alcance da colaboración público-privada no eido da ciencia e da innovación”.

Os galardoados

O proxecto realizado polo Departamento de Enxeñería Agroforestal da Universidade de Santiago (USC), no Campus Terra de Lugo, en colaboración co enxeñeiro de industrias alimentarias, Hiram Varela, acadou o premio ao mellor traballo desenvolvido por un grupo de investigación aplicada. A través desta actuación ponse en valor un residuo gandeiro, o sangue procedente dos matadoiros, que, a través da súa transformación en fariña de alta calidade, consegue un amplo abano de usos, desde a fabricación de pensos para animais, fertilizantes agrícolas e aditivos alimentarios ata cosméticos, pegamentos, extintores antiincendios e emulsións asfálticas.

O premio está dotado con 6.000 euros netos e unha axuda de 4.000 euros para a formación dun dos investigadores. Hiram Varela destacou que a convocatoria destes premios “é unha iniciativa que contribúe de forma rotunda ao fomento da actividade investigadora e o seu proceso de transmisión á industria”. Neste sentido, o seu colega da USC neste proxecto, José Manuel Magide, explicou que destinarán a dotación económica do galardón a construír un prototipo, que non só lles permitirá progresar na investigación, senón “lograr unha maior visibilidade de cara ás empresas ás que pretendemos chegar”. Segundo explicaron, a curto prazo pretenden formular fertilizantes e a medio prazo estenderán as aplicacións a pensos para acuicultura e alimentación de mascotas. No seu camiño ao mercado, obtiveron xa tres patentes, negocian con dúas empresas e proxectan constituír unha spin-off.

Na categoría de pemes, dotado con 12.000 euros, resultou gañadora co premio ao mellor caso de éxito empresarial de transferencia de tecnoloxía, HGBeyond Materials Science, unha spin-off nacida na Universidade de Santiago, á que se lle recoñece o traballo para desenvolver unha lente de contacto capaz de liberar fármacos e outras substancias activas na superficie ocular.

Logo de recoller o premio, a cofundadora e directora científica da empresa, Carmen Álvarez- Lorenzo, destacou que “iniciativas como a convocatoria destes premios constitúen un estímulo moi importante para que a innovación guíe o desenvolvemento socioeconómico de Galicia”. Ademais, agradeceu o soporte da Área de Valorización, Transferencia e Emprendemento da USC, “que nos acompaña desde o principio nesta aventura”, e a contribución da Fundación Marcelino Botín a través do Programa MindTheGap.

Por último, o premio ao mellor caso de éxito de transferencia de tecnoloxía, na categoría de grandes empresas, recaeu na filial viguesa de BorgWarner. A colaboración desta empresa co Grupo de Tecnoloxía Enerxética da Universidade de Vigo permitiu desenvolver unha ferramenta innovadora para o deseño e validación dos sistemas anticontaminación en motores de combustión interna de vehículos que implantará en todas as súas fábricas. O proxecto galardoado consiste nunha ferramenta de cálculo computacional que permite simular o comportamento dos sistemas de redución de emisións contaminantes para vehículos que a empresa fabrica, supoñendo unha vantaxe competitiva importante.

O premio para a empresa ten carácter honorífico, mentres que o grupo de investigación percibirá 6.000 euros netos polo seu esforzo no eido da transferencia de tecnoloxía.  A responsable do grupo GTE, Concepción Paz, destacou que a estreita colaboración entre a universidade e a empresa supón para esta última o desenvolvemento de coñecementos e innovacións “que a poden situar en posición de vantaxe competitiva fronte á competencia”. Para os investigadores, supón coñecer de primeira man as necesidades da industria, “o que ten impacto directo no labor docente porque permite orientalo á formación de profesionais ben adecuados ao perfil demandado polo mercado laboral”. Pola súa banda, a responsable de I+D da empresa, Sonia Civeira, destacou que “a relación entre a Universidade de Vigo e BorgWarner xa vén de lonxe, máis de 10 anos, e hoxe, como resultado deste traballo conxunto, prémiase un proxecto que serve de base para o desenvolvemento de solución máis avanzadas e eficientes no eido da redución de emisións contaminantes de vehículos”.

Ao acto de entrega dos III Premios á transferencia de tecnoloxía tamén asistiron o reitor da Universidade de Santiago de Compostela, Juan Viaño; o vicerreitor de Política Científica da Universidade da Coruña, Salvador Naya; a directora do Centro de Investigación Biomédica da Universidade de Vigo, África González; a directora da Axencia Galega de Innovación, Patricia Argerey; o xerente da Axencia de Coñecemento en Saúde (ACIS), Luis León; a directora da Axencia Galega de Sangue, Órganos e Tecidos (ADOS), Marisa López; e o director xeral de Ordenación Forestal da Xunta, Tomás Fernández-Couto.